Το ίδρυμα
Το Κέντρο Μελέτης Νεώτερης Κεραμεικής – Ίδρυμα Oικ. Γ. Ψαροπούλου είναι ένας μουσειακός, ερευνητικός και εκπαιδευτικός οργανισμός αφιερωμένος στην Ελληνική και Μεσογειακή κεραμική των νεότερων χρόνων (16ος – 20ος αιώνας). Ιδρύθηκε το 1987 από την Mπέττυ Ψαροπούλου και το 1993 έγινε Ίδρυμα, εποπτευόμενο από τα Yπουργεία Πολιτισμού και Oικονομικών (ΦΕΚ 297B/28-4-1993).
Το ίδρυμα αποτελεί Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και έχει σκοπό την ανεύρεση, συλλογή, διατήρηση, μελέτη και παρουσίαση πάσης φύσεως υλικού, που συνδέεται με την κεραμική τέχνη, καθώς και κάθε άλλη δραστηριότητα έχουσα σχέση με αυτή.
Το Μουσείο στεγάζεται σε νεοκλασικό κτίσμα του 1875, στην οδό Μελιδώνη 4-6. Το κτήριο είναι ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα του νεοκλασικισμού της εποχής, το οποίο πριν λάβει την τωρινή του μορφή και χρήση ήταν κατοικία και ανήκε στην οικογένεια Δημητρίου Πετρόπουλου.
Το 1967, το Αρχαιολογικό Συμβούλιο αποφάσισε την απαλλοτρίωση του ακινήτου δι΄αρχαιολογικούς σκοπούς (πράξη αρ. 13/15-12-1967), ενώ το 1996, το Υπουργείο Πολιτισμού& Τουρισμού παραχώρησε στο Κέντρο Μελέτης Νεώτερης Κεραμεικής το ακίνητο (απόφαση ΥΠΠΟ/ΑΠΑΛΛ/Φ12/55798/1524), για να μεταφέρει εκεί τους εκθεσιακούς του χώρους. Η αποκατάσταση του κτηρίου πραγματοποιήθηκε με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ιδρύτρια
Ιδρύτρια του Κέντρου Μελέτης Νεώτερης Κεραμεικής είναι η Μπέττυ Ψαροπούλου (1930 – 2009). Γόνος αστικής αθηναϊκής οικογένειας του Μεσοπολέμου η Μπέττυ Ψαροπούλου από νωρίς συναναστρεφόταν με σημαντικές προσωπικότητες των Γραμμάτων και των Τεχνών, στοιχείο που της εμφύσησε το ενδιαφέρον για το λαϊκό πολιτισμό και τη λαϊκή τέχνη.
Ήδη από τη δεκαετία του 1950, ξεκίνησε να συλλέγει κεραμικά, αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητα της κεραμικής στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Η μαθητεία της κοντά στο δάσκαλο Πάνο Βαλσαμάκη συνέτεινε προς αυτή την κατεύθυνση. Η συλλογή κεραμικών και οι πληροφορίες που συγκέντρωσε στη διάρκεια του πολύχρονου ερευνητικού οδοιπορικού της στον ελλαδικό χώρο αποτέλεσαν τον πυρήνα για τη δημιουργία του Κέντρου.
Η ίδρυση του Κέντρου Μελέτης Νεώτερης Κεραμεικής αποτελεί απόδειξη της μεγάλης αγάπης της Μπέττυς Ψαροπούλου για την τέχνη και τους ανθρώπους του πηλού. Η ίδια με υπευθυνότητα και σοβαρότητα αξιοποίησε συστηματικά τα κεραμικά και το αρχειακό υλικό που συνέλλεξε, μελετώντας και δημοσιεύοντας συνεχώς άρθρα και μονογραφίες.
Τα τελευταία χρόνια προώθησε την παρουσίαση της δουλειάς σύγχρονων καλλιτεχνών, όπως της Ήρας Τριανταφυλλίδου, της Ελευθερίας Δροσάκη, κ.ά.
Η Μπέττυ Ψαροπούλου δημοσίευσε μονογραφίες, επιστημονικά άρθρα και επιμελήθηκε καταλόγους εκθέσεων.
- Ψαροπούλου Μπ. 1986. Οι τελευταίοι τσουκαλάδες του ανατολικού Αιγαίο. ( Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών)
- Ψαροπούλου Μπ. 1990. Η κεραμική του χθες στα Κύθηρα και στην Κύθνο.
- Ψαροπούλου Μπ. 2005. Η χρηστική κεραμική του χθες στη Νάξο.
- Ψαροπούλου Μπ & Ν. Σημαντηράκης. 2007. Θραψανό: χωριό των αγγειοπλαστών.
- Ψαροπούλου Μπ. επιμ 1997. Με αφορμή μία στάμνα.
- Ψαροπούλου Μπ. επιμ. 1996. Τσανάκκαλε: το κάστρο των αγγείων.
Η πρόεδρος
Η Γιολάντα Ψαροπούλου είναι μια πολύπλευρη προσωπικότητα. Η ενασχόληση της με την χειροτεχνία (crafts) και την αρχιτεκτονική εσωτερικών χώρων συνδυάζεται μοναδικά με τη δυναμική της πορεία στο χώρο των επιχειρήσεων και του εμπορίου.
Από το 2009, έχοντας βαθιά επίγνωση του έργου και των στόχων του ιδρύματος, ανέλαβε την διοίκηση του Κέντρου Μελέτης Νεώτερης Κεραμεικής, ως πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου. Με συνέπεια και σοβαρότητα κατάφερε να συνεχίσει την δράση του, παρά τις αντιξοότητες που αντιμετώπισε το ΚΜΝΚ, λόγω των οικονομικών περιορισμών το 2015 και των μέτρων την περίοδο της πανδημίας.
Η ίδια, πνεύμα ανήσυχο και δημιουργικό, επιδιώκει την διαρκή εξέλιξη του ιδρύματος. Κατά την πολυετή θητεία της, το Κέντρο Μελέτης Νεώτερης Κεραμεικής έχει μπει σε τροχιά εξωστρέφειας, μέσα από συνέργειες με πολιτιστικούς φορείς και πανεπιστημιακά ιδρύματα, εκπαιδευτικά προγράμματα προσβάσιμα για όλους, μαθήματα κεραμικής για μικρούς και μεγάλους.
Η Γιολάντα Ψαροπούλου παραμένει πιστή στους ιδρυτικούς σκοπούς του Κέντρου Μελέτης Νεώτερης Κεραμεικής και ταυτόχρονα δίνει νέα πνοή και στοχοθεσία επιδιώκοντας τον ενεργό διάλογο μεταξύ νεότερης και σύγχρονης κεραμικής.
